Kiedy zaczniemy rozmowę o przyszłości polskiego rolnictwa? Czas zagwarantować bezpieczeństwo żywnościowe oraz ochronę społecznych, kulturowych i przyrodniczych wartości wsi – mówią organizacje ekologiczne i apelują o Pakt Społeczny dla polskiego rolnictwa.
Rolnictwo mierzy się z wyzwaniami ekonomicznymi, społecznymi oraz środowiskowo-klimatycznymi. To m.in. wysokie ceny środków produkcji rolnej i inflacja, które przyczyniają się do obniżenia konkurencyjności polskiego rolnictwa, brak wsparcia dla małego przetwórstwa rolnego w Polsce, ale nie tylko. Polskich wsi dotykają negatywne skutki społeczne intensyfikacji rolnictwa, dewastowanie krajobrazu i trudności w konkurowaniu z wielkimi dostawcami przez małe i ekologiczne gospodarstwa.
Wyzwaniem na przyszłość są kwestie klimatyczne i środowiskowe – modyfikacja klimatycznych czynników produkcji rolnej, susze i niewłaściwe gospodarowanie wodą, przenawożenie, nadmiar antybiotyków w produkcji zwierzęcej, ekstremalne zjawiska pogodowe, a także nowe choroby upraw.
“Kraje, które jako pierwsze dostrzegą potrzebę wsparcia rolniczek i rolników, aby skutecznie mogli zmierzyć się z tymi wyzwaniami, nie tylko zyskają przewagę konkurencyjną nad innymi, ale także zapewnią swoim obywatelkom i obywatelom bezpieczeństwo żywnościowe” – powiedział Zbigniew Karaczun, profesor SGGW i ekspert Koalicji Klimatycznej. – “Dlatego zdecydowaliśmy się zaapelować do rolników, polityków, ekspertów, naukowców, ale też zwykłych konsumentów o udział w debacie nad przyjęciem Paktu społecznego dla rolnictwa. Chcemy wysłuchać obywateli, a nie tylko lobbystów czy polityków i wypracować nową strategię wsparcia krajowego rolnictwa”.
Wszyscy jemy, wszyscy decydujemy
Ignorowanie tych problemów doprowadzi do pogłębiającego się kryzysu polskiej wsi, rolnictwa oraz jakości i bezpieczeństwa żywności.
“Dążenie do dalszej intensyfikacji i uprzemysłowienia produkcji rolnej w Polsce nie jest korzystne ani dla rodzinnych gospodarstw rolnych, ani dla obszarów wiejskich, ani dla konsumentów. Jest to natomiast podejście, które pogłębia problemy społeczne, środowiskowe i klimatyczne – zarówno w lokalnej, jak i ogólnopolskiej skali” – powiedziała Justyna Zwolińska z Koalicji Żywa Ziemia.
Odpowiedzi na problemy polskiego rolnictwa musimy wypracować z szerokim udziałem strony społecznej i w zgodzie z wiedzą naukową.
“Konieczne są ochrona i odtwarzanie naturalnych i półnaturalnych siedlisk przyrodniczych – enklaw różnorodności biologicznej w krajobrazie rolniczym. W tę transformację włączyć się muszą zarówno producenci/producentki żywności jak i konsumenci/konsumentki” – uważa Aleksandra Pępkowska-Król z Koalicji Rolnictwo dla Przyrody.
“Polska dostarcza do Bałtyku ponad 50% biogenów niszczących ten akwen. Ważne byłoby przywrócenie zachęcających dopłat dla rolników za wprowadzanie barier biologicznych wzdłuż rzek i potoków, chroniących nasze wody i Bałtyk przed spływem chemii rolniczej” – mówi Radosław Gawlik z Koalicji Ratujmy Rzeki.
“Skoro wszyscy jemy, wszyscy powinniśmy mieć wpływ na to, w jaki sposób produkowana jest żywność, którą spożywamy. Dlatego, apelujemy o rozpoczęcie szerokiego dialogu, w którym wezmą udział rolnicy, konsumenci, eksperci i politycy” – mówi Beata Borowiec, rzeczniczka polityczna Koalicji Klimatycznej.
Pięć Koalicji, oprócz wystosowania do polityków apelu o Pakt społeczny dla polskiego rolnictwa, organizuje cykl debat z udziałem ekspertów, polityków i działaczy społecznych, by wypracować wspólne odpowiedzi na wspomniane wyzwania.
Warszawa, 07.11.2023
