Ekstremalne zjawiska pogodowe w Polsce

Ekstremalne zjawiska pogodowe w Polsce

Ekstremalne zjawiska pogodowe w Polsce


20 maja 2019

Trąby powietrzne, huraganowe wiatry, gwałtowne burze, podtopienia i powodzie. Gwałtowne zjawiska pogodowe mogą powodować uszkodzenia linii energetycznych, utrudnienia komunikacyjne oraz bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi. Ze względu na postępującą zmianę klimatu ekstremalne zjawiska pogodowe występują coraz częściej, powodując coraz większe straty.

Potwierdzają to wnioski zawarte w Global Risks Report 2018, opracowaniu wydanym przez Światowe Forum Ekonomiczne. Zgodnie z nimi największym zagrożeniem dla ładu i stabilizacji światowej w perspektywie następnej dekady są ekstremalne zjawiska pogodowe. Z roku na rok niebezpiecznie wzrasta nie tylko częstotliwość ich występowania, ale też siła rażenia. Dotyczy to także Polski.

-Ekstremalne zjawiska pogodowe stają się dziś jednym z istotnych zagrożeń, nie tylko dla bezpieczeństwa Polek i Polaków, ale w coraz większym stopniu dla bezpieczeństwa żywnościowego Polski oraz rozwoju większości sektorów gospodarki – mówi Zbigniew Karaczun, profesor SGGW. – Jeśli radykalnie nie ograniczymy emisji gazów cieplarnianych i nie zaprzestaniemy energetycznego spalania węgla do 2030 roku to zmiana klimatu stanie się główną barierą rozwoju gospodarczego i przyczyną radykalnego pogarszania jakości życia Polek i Polaków. Ale nie tylko. Zjawiska te, jeśli nie uda się ich ograniczyć, mogą być wielkim zagrożeniem dla rozwoju gospodarczego w ujęciu globalnym.

Dramatyczne skutki zmian klimatu to nie odległa przyszłość - już dziś występują w naszym kraju. We wtorek 21 maja w gminie Wojciechów pod Lublinem trąba powietrzna zrywała dachy z budynków. Jak informuje Marek Wieczerzak, rzecznik prasowy wojewody lubelskiego, w wyniku żywiołu ucierpiały 42 gospodarstwa, uszkodzonych jest 120 budynków, a jedna osoba została ranna. Ekstremalne zjawiska pogodowe występowały też w województwie mazowieckim i łódzkim powodując liczne straty.  

Nawałnice w Polsce z 11 i 12 sierpnia 2017 spowodowały śmierć 6 osób, a liczba rannych w skali kraju wyniosła 62 osoby, w tym 23 strażaków. Prędkość wiatru w porywach osiągała 120 km/h, a punktowo przekraczała nawet 150 km/h. Ogółem oszacowane straty jakie powstały w trakcie tych dwóch dni w zniszczonych budynkach to ponad 250 milionów złotych. W całej Polsce zniszczonych zostało wówczas 72 tys. ha upraw.

Ekstremalne zdarzenia pogodowe a także inne skutki zmiany klimatu zagrażają zdrowiu Polek i Polaków.  Jak wskazują na to wyniki badań przedstawione w raporcie „Wpływ zmiany klimatu na zdrowie” przygotowanego przez Koalicję Klimatyczną oraz HEAL Polska w naszym kraju wzrasta liczba osób cierpiących na liczne konsekwencje tych zdarzeń. 

–Najbardziej bezpośrednią kategorią zagrożeń dla zdrowia i życia podczas nawałnic są zranienia, złamania lub zgony w wyniku nieprzewidzianego zdarzenia, np. wskutek spadającej gałęzi czy upadającego drzewa. Znaczący odsetek stanowią także wypadki komunikacyjne, przypadki hipotermii przy gwałtownie spadającej temperaturze czy porażenia prądem z uszkodzonych sieci energetycznych – tłumaczy Weronika Michalak z HEAL Polska. - Wszystkie tego rodzaju zdarzenia mogą odciskać także piętno na zdrowiu psychicznym, prowadząc do objawów zespołu stresu pourazowego, zarówno wśród dzieci, jak i osób dorosłych.

Naukowcy przypominają, że jeżeli nie ograniczymy emisji gazów cieplarnianych, ekstremalne zjawiska pogodowe będą występowały coraz częściej. Wyniki badań prowadzonych przez Międzyrządowy Panel ds. Zmiany Klimatu (IPCC) i opublikowanych w październiku 2018 w specjalnym raporcie, wskazują, że powstrzymanie wzrostu średniej temperatury Ziemi na poziomie 1,5 C jest ciągle możliwe. Wymaga to jednak szybkiej i dalekosiężnej transformacji wszystkich sektorów gospodarki, począwszy od energetyki. Bez radykalnej redukcji emisji gazów cieplarnianych do 2030 roku, powstrzymanie zmiany klimatu nie będzie możliwe.

Na całym świecie nasilają się tendencje odchodzenia od węgla. Spośród 28 członków UE, 26 państw oświadczyło, że po 2020 roku nie będzie inwestować w energetykę węglową. Koalicja Klimatyczna oraz Heal Polska w specjalnym stanowisku wzywają wszystkich polityków do podjęcia zdecydowanych działań na rzecz zaprzestania spalania węgla w celach energetycznych w Polsce do 2030 roku.