Trwający od wtorku pożar na obszarze popularnej destynacji turystycznej, wyspy Rodos, nastąpił po fali upałów, która według ekspertów może okazać się najdłuższym zjawiskiem tego rodzaju w historii pomiarów[1]. Fala upałów dotyczy nie tylko Europy, ale też Stanów Zjednoczonych i Chin, gdzie w ostatnich tygodniach padały rekordy temperatury – w kalifornijskiej Dolinie Śmierci odnotowano 53 stopnie Celsjusza, a w chińskim miasteczku Sanbao – 52,2 stopnie Celsjusza. Globalnie, lipiec 2023 roku może okazać się najgorętszym miesiącem “od setek, jeśli nie tysięcy lat”[2] – powiedział mediom Gavin Schmidt, dyrektor Instytutu Badań Kosmicznych NASA Goddarda (GISS). Nie mamy jeszcze wiedzy ile osób z tego powodu straciło życie, ale należy spodziewać się, że skutki będą katastrofalne.
Straty w wyniku zmian klimatu nie są już teoretyczną debatą o przyszłości, ale teraźniejszością. Pożary, susze i skrajnie wysokie temperatury wpływają nie tylko na środowisko naturalne, ale także stabilność systemów gospodarczych, w tym turystykę czy rolnictwo, a także nasz dobrostan i zdrowie.
Choć niektórych skutków zmiany klimatu już nie unikniemy, to jeszcze możemy zapobiec najgorszemu scenariuszowi. Dlatego decydenci polityczni muszą podjąć działania, które pozwolą na powstrzymanie zmiany klimatu i złagodzą jej konsekwencje– wskazuje Koalicja Klimatyczna.
Komentarze ekspertów:
“Ekstremalne zjawiska pogodowe stają się naszą codziennością i będą miały coraz większy wpływ na codzienne funkcjonowanie każdego z nas. Niestety decydenci sprawiają wrażenie biernych obserwatorów dramatu obyczajowego. A przecież mają moralny obowiązek zapewnienia nam – obywatelkom i obywatelom – bezpieczeństwa. Oprócz przeprowadzenia najważniejszych zmian w energetyce – związanych z przejściem na zeroemisyjne źródła energii czy budowaniem inteligentnych sieci elektroenergetycznych – muszą wspierać działania adaptacyjne, informować obywateli o zagrożeniach, działać na rzecz zrównoważonej gospodarki wodnej, żywności oraz rolnictwa, a także ochrony przyrody. Do decydentów musi dotrzeć, że nasza planeta staje się coraz mniej przyjaznym miejscem do życia. Nie czekajmy, aż stanie się wrogim“ – mówi Beata Borowiec, rzeczniczka polityczna Koalicji Klimatycznej.
“To, co widzimy w tym momencie może być wstępem do kilku kolejnych lat, kiedy zostaną pobite rekordy ciepła. Wynika to z tego, że dalej mamy bardzo wysokie emisje gazów cieplarnianych, ale swoje dodaje też oceaniczne cykliczne zjawisko El Niño, które przyczynia się do dodatkowego, czasowego podwyższenia temperatury. Przez połączenie tych czynników, wspomniane globalne rekordy mogą się nie tylko powtórzyć, ale wręcz zostać pobite w najbliższych latach. Następstwa zmiany klimatu, w szczególności pożary, z którymi mamy teraz do czynienia, niosą bardzo wymierne konsekwencje o charakterze gospodarczym i wypływają m.in. na turystykę. Prowadzą także do dodatkowych zniszczeń, bo przecież te pożary niosą skutki dla przyrody, a w długim horyzoncie czasowym wpłyną negatywnie na uprawy rolnicze” – mówi kierownik Zespołu Klimatycznego WWF Polska, ekspert Koalicji Klimatycznej, Marcin Kowalczyk.
Na inne zagrożenia powodowane przez fale upałów zwraca uwagę dr hab. n. med. Tadeusz M. Zielonka profesor Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, członek Komitetu Naukowego Koalicji Klimatycznej, specjalista chorób płuc i chorób wewnętrznych: “Poważnym zagrożeniem zdrowotnym w takim okresie jest odwodnienie. Trzeba nawadniać zwłaszcza dzieci, a seniorzy w ogóle mają zmniejszone pragnienie – upały dla obu tych grup mogą oznaczać szybkie ryzyko popadnięcia w stan zagrażający życiu. Dotyczy to także osób niepełnosprawnych, które wymagają opieki osób trzecich. Na szczególną uwagę zasługują też problemy z nerkami: wiele osób wskutek upałów umiera na ostrą niewydolność nerek, bo właśnie te narządy dramatycznie “nie lubią” braków wody. Każdego roku w trakcie upałów są hospitalizowani pacjenci, ponieważ w odpowiednim momencie nie otrzymali przysłowiowej szklanki wody. Uczulam na to wszystkich, bądźmy wrażliwi społecznie, zwróćmy uwagę, czy osoby szczególnie wymagające pomocy dookoła nas nie potrzebują przyniesienia im zgrzewki wody czy pomocy w nawodnieniu organizmu. To może uratować takim osobom życie” – dodaje dr hab. n. med. Tadeusz M. Zielonka.
„Jeszcze nie jest za późno, jeszcze możemy powstrzymać najgorszy scenariusz. Wymaga to jednak od decydentów podjęcia pilnych działań. Ale to zależy także od każdego z nas. To my powinniśmy domagać się od polityków aktywności i wspierać tylko tych, którzy nie zrzucają z siebie odpowiedzialności. Warto w tym kontekście wsłuchiwać się w deklaracje składane przez poszczególne komitety wyborcze w trakcie nadchodzącej kampanii wyborczej” – dodaje Zbigniew M. Karczun, profesor SGGW, ekspert Koalicji Klimatycznej.
[1] https://edition.cnn.com/2023/07/22/europe/greece-record-breaking-heat-wave-climate-intl/index.html
[2]https://www.independent.co.uk/climate-change/news/heatwaves-europe-global-temperature-records-b2379597.html
Warszawa, 24.07.2023
